Αρβανίτες και 1821 (συνέχεια 1)

Αίγινα

Έχουν γραφτεί πολλά και για τον "αρβανιτόφωνο" Αργοσαρωνικό συμπεριλαμβάνοντας μερικές φορές και την Αίγινα όπου μιλιόταν και μιλιέται μια ενδιαφέρουσα ελληνική διάλεκτος. Να λοιπόν τι ισχύει.
Περί της σημερινής εν Αιγίνη λαλουμένης διαλέκτου»
Thumb, Albert,1865-1915.
Ο συγγραφέας παραθέτει(σελ.126) την επιστολή προς αυτόν του Ηρειώτη(Αιγινίτης Διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Ερλάγκης) αναφορικά με το θέμα εποίκησης Αρβανιτών στην Αίγινα:
«Αλβανοί ήλθον εις Αίγιναν παραπολύ ολίγοι και κατώκησαν εις τα νότια ορεινά μέρη της νήσου,ένθα τα χωριά Πέρδικα,Σφεντούρι,Παχέα Ράχη, οίτινες συν τω χρόνω απέβαλον σχεδόν την γλώσσαν των και μόνον υπό τινών γερόντων και υπό τούτων ούχι ως ιδία γλώσσα λαλείται. Ως δε έχω παρατηρήσει, ουδόλως εις ουδέν επέδρασαν επι των άλλων κατοίκων της νήσου, διότι έζησαν λίαν μεμονωμένοι και περιεφρονούντο μάλιστα ως βάρβαροι, μόλις δε προ ολίγων ετών εγένετο εντελής επιμιξία μετ’αυτών και δη και επιγαμίαι. Περί του αριθμού των Αλβανών δεν δύναμαι να σας ανακοινώσω οριστικόν τι. Το μόνον όπερ εγώ γνωρίζω είνε, ότι ολιγοστοί ήλθον από τα Μέθανα το κατ’αρχάς και σποραδικά μετά έτη ανά εις ή δύο από διάφορα μέρη. Ο αριθμός των κατοίκων των χωρίων τούτων ως νυν έχει βεβαίως δεν σας χρησιμεύει, διότι οι νυν κατοικούντες είνε ανάμικτοι μετά των λοιπών Αιγινιτών.»

Εύβοια(Νότια)

Στη Νότια Εύβοια υπήρξαν 65 οικισμοί και η ιστορία τους καταγράφεται στο βιβλίο Εύβοια, Τα Αρβανίτικα του Τίτου Γιοχάλα, ο οποίος περιηγήθηκε στην περιοχή.
Η περίληψη του βιβλίου του μέσα από την εφημερίδα το ΒΗΜΑ είναι κατατοπιστική και δεν έχω να προσθέσω πολλά.

«Οι Αρβανίτες βρέθηκαν στην Εύβοια στο κομμάτι όπου στενεύει η νήσος και γίνεται κακοτράχαλη, στη νοητή γραμμή από το Αλιβέρι ως το Αυλωνάρι. Κατευθύνθηκαν εκεί κατόπιν ενετικής «προσκλήσεως» που προέτρεπε γένη ιππέων, αλβανών και άλλων («Albanese et alia gens equestris»), να εγκατασταθούν στην Εύβοια. Προϋπόθεση, σε κάθε άνδρα έποικο να αντιστοιχεί ένα άλογο. Αντάλλαγμα, η γη και οι φορολογικές απαλλαγές. Καθήκον, η απώθηση ανεπιθύμητων αρπακτικών. Οι Αρβανίτες δεν είχαν δικαίωμα να κατοικούν στα κάστρα, έπρεπε να δηλώσουν την υποταγή και να προστρέξουν στην προστασία των αφεντάδων τους. Η εγκατάστασή τους τοποθετείται στις αρχές του 15ου αιώνα. Η εξουσία άλλαξε πολλές φορές χέρια ώσπου να φτάσει στα χωράφια τους ο πρώτος μελετητής, να δει τι απέγιναν οι απόγονοι των επυλίδων. Ο Τίτος Γιοχάλας επιχείρησε να χαρτογραφήσει τα αρβανιτοχώρια πρώτη φορά το 1987. Αναφέρει στον πρόλογό του: «Αρχίζοντας από το βορειότερο αρβανιτόφωνο χωριό, την Αχλαδερή, και κατεβαίνοντας προς νότο ένα-ένα τα χωριά, είχα την ευκαιρία να γνωρίσω από κοντά τους ανθρώπους και να καταγράψω τη γλώσσα, τα τραγούδια, τη ζωή και τα βάσανά τους. Και όμως αυτοί οι τυραννισμένοι από τις σκληρές αγροτικές εργασίες άνθρωποι έδειχναν μια ψυχή καλοσυνάτη. Σε έμπαζαν στο σπίτι τους. Σε κερνούσαν κρασί. Σου άνοιγαν την καρδιά τους. Έφτασα έτσι μέχρι την Κάρυστο».
Ο πληθυσμός των δήμων που βρίσκονται κάτω από τη νοητή γραμμή Αλιβερίου –Αχλαδερής(εκτός της Καρύστου που ήταν ελληνόφωνη) σύμφωνα με την απογραφή του 1861 ήταν 17.822 σε συνολικό πληθυσμό όλου του νησιού 58.777. Ενώ σύμφωνα με το πόρισμα σχετικής μελέτης του γραμματέα του δήμου Καρύστου π. Μπουρνέλο που η οποία αναφέρετε μέσα στο βιβλίο του Μπίρη ο αριθμός των Αρβανιτών στην Εύβοια κατά την οθωνική περίοδο ήταν περίπου 10.000.Όπως έχω γράψει και στα εισαγωγική σύμφωνα με τον Hahn(Johann Georg von Hahn-Albaneische Studien,1854) αναφέρει ότι στη νότια Εύβοια υπάρχουν 25.000 σε συνολικό πληθυσμό 72.368(όλης της Ευβοίας).


Άξιο τέκνο των Αρβανιτοχωρίων της Νότιας Εύβοιας ο Κριεζώτης Νικόλαος.